William Shakespeare (Ουίλλιαμ Σαίξπηρ)-Sonnet XVIII

William Shakespeare- Sonnet XVIII (1609)

Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ (William Shakespeare, Απρίλιος 1564 - 23 Απριλίου 1616) ήταν ένας από τους σπουδαιότερους ποιητές και θεατρικούς συγγραφείς.

Θεωρείται μια από τις κορυφαίες μορφές της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί στις περισσότερες γλώσσες του κόσμου, ενώ τα θεατρικά του παίζονται έως σήμερα, διατηρώντας αμείωτο το ενδιαφέρον. Ο Σαίξπηρ κατάφερε να χειριστεί με απόλυτη δεξιοτεχνία τόσο την κωμωδία όσο και το δράμα και την τραγωδία. Τα έργα του διαπνέονται από μία βαθειάκατανόηση της ανθρώπινης φύσης και παραμένουν επίκαιρα. Η επίδραση του, ειδικότερα στην αγγλική λογοτεχνία, θεωρείται τεράστια.

Ο Σαίξπηρ γεννήθηκε στην πόλη Stratford-upon-Avon (ή απλά Stratford) στις 13 Απρίλιου του 1564. Πατέρας του ήταν ο John Shakespeare, πετυχημένος έμπορος και μητέρα του η Mary Arden, κόρη εύπορης οικογένειας. Ο πατέρας του Σαίξπηρ, συμμετείχε για ένα διάστημα στις δημόσιες υποθέσεις, ασκώντας καθήκοντα δημοτικού συμβούλου περίπου στα 1560, θέση που αργότερα έχασε καθώς κατηγορήθηκε για παράνομο εμπόριο. Έχει επικρατήσει να θεωρείται ως ημερομηνία γέννησης του Σαίξπηρ η 23η Απριλίου. Η ακριβής όμως ημερομηνία παραμένει έως σήμερα άγνωστη. Η μόνη γνωστή πληροφορία που υπάρχει σχετικά, είναι πως η βάφτισή του έγινε στις 26 Απριλίου όπως καταγράφεται στα μητρώα εκκλησίας του Στράτφορντ. Επιπλέον είναι γνωστό πως την εποχή εκείνη, η τελετή της βάφτισης γινόταν λίγες μόνο ημέρες μετά τη γέννηση.

Η γνώση της ανθρώπινης φύσης, το πλούσιο λεξιλόγιό του και η βαθειά αντίληψη της δραματικής τέχνης, έδωσαν την ικανότητα στον Σαίξπηρ να γράψει θεατρικά έργα που είναι εξίσου επίκαιρα και συγκινητικά όπως και στην εποχή που γράφτηκαν. Τα ιστορικά του δράματα δίνουν μια διαυγή εικόνα της Αγγλικής ιστορίας. Οι κωμωδίες του εκτείνονται από τη γελωτοποιία του Πακ στο Όνειρο Θερινής Νυκτός, ως το πιο λεπτό χιούμορ των έργων του που περιγράφουν τα ήθη της εποχής. Χρησιμοποίησε τη βαθειά του δραματική αντίληψη στις μεγάλες του τραγωδίες, όπως ο "Άμλετ", ο "Οθέλος", "Μάκβεθ" και "Βασιλιάς Ληρ".

Τα έργα του Σαίξπηρ έχουν παιχτεί και παίζονται στα θέατρα όλου του κόσμου συνεχώς από την πρώτη τους παράσταση, ενώ πολλά εξ αυτών έχουν μεταφερθεί και στη μικρή και μεγάλη οθόνη. Η πρώτη έκδοση του πλήρους έργου του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ χρονολογείται στα 1623 και διατηρείται σήμερα στην βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Τα έργα του κατά παράδοση διακρίνονται σε τραγωδίες, κωμωδίες και ιστορικά. Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλές από τις ακριβείς χρονολογίες των έργων του Σαίξπηρ δεν είναι μέχρι σήμερα γνωστές.

Στον τάφο του Σαίξπηρ τοποθετήθηκε έπειτα από δική του επιθυμία η παρακάτω επιγραφή:

Good friend, for Jesus' sake forbear,

To dig the dust enclosed here

Blest be the man that spares these stones,

But cursed be he that moves my bones.

και σε ελεύθερη μετάφραση:

Καλέ φίλε, στο όνομα του Θεού συγκρατήσου,

Στο να σκάψεις τη σκόνη που εσωκλείεται εδώ.

Ευλογημένος όποιος ήσυχες αφήσει αυτές τις πέτρες,

Καταραμένος όμως όποιος ανακινήσει τα κόκκαλα μου.

Πηγή: ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

William Shakespeare - SONNET XVIII

Shall I compare thee to a summer's day?

Thou art more lovely and more temperate.

Rough winds do shake the darling buds of May,

And summer's lease hath all too short a date.

Sometime too hot the eye of heaven shines,

And often is his gold complexion dimmed;

And every fair from fair sometime declines,

By chance, or nature's changing course, untrimmed:

But thy eternal summer shall not fade

Nor lose possession of that fair thou ow'st,

Nor shall Death brag thou wand'rest in his shade

When in eternal lines to time thou grow'st.

So long as men can breathe or eyes can see,

So long lives this, and this gives life to thee.

William Shakespeare- Sonnets (1609)

Ουίλλιαμ Σαίξπηρ- Σονέτο 18

Να σε συγκρίνω με μια μέρα θερινή;

Εσύ υπερέχεις σε απαλότητα και χάρη·

λυγίζει αέρας τα τριαντάφυλλα του Μάη

και δεν κρατούν τα καλοκαίρια μας πολύ.

Άλλοτε καίει πολύ των ουρανών η φλόγα,

θαμπώνεται άλλοτε η ολόχρυση τους όψη·

τ' όμορφο κάποτε χάνει την ομορφιά του

απ' την πορεία της φύσης είτε από την τύχη.

Μα το δικό σου αιώνιο θέρος δε θα σβήσει,

της ομορφιάς την κατοχή δε θα τη χάσεις,

κι ο Χάρος δεν θα καυχηθεί πως μπήκες στη σκιά του·

θα λάμπεις πάντα εσύ μέσα σ' αιώνιους στίχους!

Όσο θα βλέπουν μάτια κι άνθρωποι αναπνέουν,

οι στίχοι αυτοί θα ζουν κι εσύ θα ζεις μαζί τους.

μτφρ. Στυλιανός Αλεξίου

& μία ακόμη μετάφραση

Ουίλλιαμ Σαίξπηρ- Σονέτο 18

Να σε συγκρίνω με μια μέρα θερινή;

Πιο αίθρια έχεις τη μορφή, πιο αγαπημένη·

σκορπούν τα μαγιολούλουδα οι ανέμοι,

τα καλοκαίρια έχουν θητεία μικρή.

Κάποτε καίει χρυσό το μάτι τ' ουρανού

κι άλλοτε καταχνιά πυκνή το σκοτεινιάζει.

Τ' ωραίο του ωραίου πεθαίνει: θύμα του καιρού

ή άθυρμα της τύχης που όλο αλλάζει.

Αλλά ο δικός σου ο ήλιος δεν θα δύσει,

δεν θα γνωρίσει η άνοιξή σου το χαμό,

την ομορφιά σου 'Αδης θρασύς δεν θα συλήσει,

παντοτινά θ' ανθείς, σ' αυτά τα λόγια εδώ.

Όσο έχουν μάτια οι άνθρωποι, όσο έχουνε πνοή,

τόσο θα ζουν κι αυτά και θα σου δίνουνε ζωή.

μτφρ. Κώστας Κουτσουρέλης

εικόνα: Vincent Van Gogh(Βίνσεντ Βαν Γκογκ)-Cafe Terrace